Naast de traditionele Filter Vertaalprijs voor de meest bijzondere vertaling van het jaar wordt er in 2023 voor het eerst een nieuwe, extra prijs gelanceerd, en wel voor vertaalde kinder- en jeugdboeken – met een aparte jury, een geheel eigen statuut en met een prijzengeld van € 10.000.
Beide jury’s worstelden tijdens hun zoektocht naar de beste vertaling naar eigen zeggen met een luxeprobleem: er verscheen een overdaad aan prachtige vertalingen. En Subscribe Past Issues Translate daaruit zijn prachtige nominaties gerold, tweemaal vijf dus. De criteria zijn duidelijk: is de uitgave een verrijking voor de Nederlandse cultuur? En meer in het bijzonder: krijgen kinderen van jongs af aan wel kwalitatief goede vertalingen voorgeschoteld? De nominaties geven uitsluitsel en zeggen volmondig: ja.
Ook een van onze boeken werd genomineerd:
Pieter van der Drift en Manon Smits voor De allergrootste van Davide Morosinotto
Een verhaal dat leest als een historische actiefilm, zo zou je De allergrootste van Davide Morosinotto (1980) kunnen omschrijven. De hoofdpersoon van dit epos is een vrouw, Shi Yu, die zich gaandeweg ontwikkelt van sloofje in een theehuis tot bevelvoerder over de grootste piratenvloot aller tijden. Als piraat Vliegend Zwaard bekwaamt ze zich op meesterlijke wijze in de wushu van Lucht en Water, een legendarische vechtkunst. Ze leert die samen met haar jeugdvriend Li Wei, die later haar grootste vijand wordt. Terwijl Yu probeert het oude piratenboek te bemachtigen dat het geheim van de wushu van Lucht en Water bewaart, lijkt Li Wei deze krijgskunst juist uit alle macht te proberen te vernietigen.
Morosinotto is een veelgeprezen Italiaanse schrijver van meeslepende historische jeugdromans. Het verhaal van Yu is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Ching Shih, die leefde in het achttiende-eeuwse China. Tijdens de coronapandemie publiceerde Morosinotto De allergrootste als online feuilleton, dat hij met hulp van feedback van zijn eerste lezers herschreef tot een boek. De soepele vertaling is van de hand van het ervaren vertalersduo Pieter van der Drift (1965) en Manon Smits (1967). Niet alleen qua omvang is dit boek een vertaaluitdaging; ook het vele piratenjargon, de poëtische namen van de tientallen personages (Dansende Lotus, Schim in de Nacht, Stalen Kolos) en de Chinese tijdsaanduidingen vragen om grondige verdieping in de achtergronden van deze verhaalwereld. Er is topografische kennis, nautische kennis, kennis van piraterij, historische kennis van het oude China met haar eigen maateenheden, kleding, eetgewoonten en tijdsaanduidingen, en een grote talige lenigheid nodig om het verhaal van deze vertelkunstenaar goed over te zetten. De vertalers zijn erin geslaagd een zowel secure als meeslepende vertaling te maken waarin overtuigend recht is gedaan aan het jargon dat een verhaal over een achttiende-eeuwse Chinese piraat en haar vloot onvermijdelijk in zich heeft en wat het tegelijkertijd geloofwaardig maakt:
Verblind door de pijn, viel ze hem aan met de Zucht van de Zomerbries. De prins stak zijn enorme sabel naar voren om de klap op te vangen, kling tegen kling, toen draaide hij de handgreep om haar dekking te omzeilen. Hij heeft Qi doodgemaakt. De gedachte vertraagde haar reactievermogen met een fractie van een tel, waardoor ze zijn houw pas op het allerlaatst pareerde, en de sabel haar rechterschouder raakte en het pantser losschoot. De schouderplaat viel langs de mast omlaag en rolde over het dek. Dat had haar arm kunnen zijn. (p. 515)
De schwung waarmee dit verhaal ook in vertaling wordt verteld, maakt dat je als lezer door de pagina’s vliegt en deze avontuurlijke historische reis veel sneller voorbij is dan je lief is.
